Stel je eens voor: je zit tijdens een zakelijk event in een grote zaal en luistert naar een presentatie. De spreker deelt indrukwekkende cijfers, maar pas wanneer hij een persoonlijke anekdote vertelt komt zijn verhaal echt bij je binnen. Het raakt je zelfs en je voelt je echt betrokken. Herkenbaar? Ja he! Het laat zien hoe belangrijk het is om zowel rationele als emotionele bewijsvoering in een presentatie te gebruiken. De vraag is dan natuurlijk; waarom werkt die combinatie zo goed? Laten we dat verder verkennen met De Olifant en De Berijder.
Emotie en Ratio
De Amerikaanse sociaal-psycholoog Jonathan Haidt gebruikt de metafoor van De Olifant en De Berijder om emotie en ratio te illustreren. De âberijderâ is het rationele brein; logisch nadenken, cijfers analyseren, feitelijk. De âolifantâ is het emotionele brein; intuĂŻtie en onderbuikgevoelens die vaak onze beslissingen sturen. Je kent ze ongetwijfeld. De Berijder mag dan denken dat hij de touwtjes in handen heeft, maar als De Olifant niet wil, komt er weinig van terecht. Dit geldt ook voor je publiek. Rationele argumenten zijn belangrijk, maar zonder de emotie raakt de boodschap niet echt. Het publiek moet zich emotioneel verbonden voelen met wat je zegt.
Emotionele bewijsvoering: mik op De Olifant
Emotionele bewijsvoering beweegt De Olifant. Mensen zijn gevoelig voor verhalen, beelden en menselijke ervaringen. Denk aan die steengoede kerstreclame die je raakt, de pakkende quote op Instagram die je opgeslagen hebt of een persoonlijke TED Talk waar je maar geen genoeg van kreeg. Zulke momenten blijven hangen door de emotionele connectie die ze vormen. Volgens Stanford zorgt een goed verhaal ervoor dat jouw boodschap tot wel 22 keer beter wordt onthouden. Een indrukwekkend getal.
Beelden versterken de emotie nog verder. Een foto of video kan een directe impact hebben, zoals het beeld van een schildpad gevangen in plastic bij een presentatie over milieuvervuiling. Visualisaties raken vaak dieper dan woorden alleen.
Rationele bewijsvoering: overtuig De Berijder
Rationele bewijsvoering is nodig om De Berijder tevreden te stellen. Cijfers, data en statistieken geven je verhaal gewicht en wekken vertrouwen. Maar data alleen is vaak niet genoeg, het moet op een begrijpelijke manier worden gepresenteerd. Gebruik grafieken en tabellen die binnen zoân 3 seconden te âlezenâ zijn. Complexiteit is hier echt de valkuil. Daarnaast is het verstandig om eenvoudige vergelijkingen te maken van complexe informatie. âWereldwijd 1.4 miljoen slachtoffersâ heeft minder snel impact dan dat dit alle inwoners van Amsterdam en Den Haag bij elkaar zijn.
De ware kracht zit in het afwisselen van ratio en emotie. Stel een probleem vast met een statistiek en maak het vervolgens tastbaar met een verhaal. Zo versterkt de ene vorm van bewijsvoering de andere. Bijvoorbeeld: geef eerst aan dat 60% van de mensen te weinig beweegt en vertel daarna het verhaal van Anja, 42 jaar uit Oss en hoe zij haar leven verbeterde en tot welke ongekende prestatie dat leidde in de zomer van 2022. Voegt zij ook nog eens humor toe, perfect. De Olifant vindt het heerlijk om te lachen!
Ik zie helaas te vaak dat presentatoren te veel leunen op Ă©Ă©n kant. Sommigen tonen alleen cijfers en vergeten dat mensen zich moeten kunnen inleven, terwijl anderen prachtige verhalen vertellen zonder feitelijke onderbouwing. Beide elementen zijn nodig voor een effectieve boodschap.
Aan de slag: hoe gebruik je beide bewijsvoeringen?
Begin bij je volgende presentatie met de vraag: welke boodschap wil ik overbrengen en hoe spreek ik zowel De Olifant als De Berijder aan? Gebruik statistieken en logische argumenten voor De Berijder en voeg emotionele verhalen en beelden toe voor De Olifant. Denk aan een persoonlijke ervaring (bijvoorbeeld als klant), die fantastische opdracht voor die Ă©ne klant of die prachtige scene uit die ene film.
Oefen met de balans tussen emotie en ratio en experimenteer om te ontdekken wat het beste werkt voor jouw publiek. Bij Bamboo helpen we mensen bij het vinden van deze balans. Onze trainingen richten zich op hoe je emotioneel kunt verbinden zonder de feitelijke onderbouwing te verliezen. Wanneer beide aspecten in harmonie zijn, dan pas ontstaat er een magische presentatie die blijft hangen. Succes met je volgende presentatie!
Ciao ciao.
Jody
